Στην αποφρακτική αζωοσπερμία, τα σπερματοζωάρια παράγονται κανονικά από τους όρχεις, αλλά δεν μπορούν να φτάσουν στην ουρήθρα λόγω απόφραξης σε κάποιο σημείο της εκφορητικής οδού. Ως αποτέλεσμα, τα σπερματοζωάρια δεν εμφανίζονται στην εκσπερμάτιση, παρότι παράγονται φυσιολογικά.

Αντίθετα, στη μη αποφρακτική αζωοσπερμία υπάρχει σοβαρή μείωση ή πλήρης απουσία παραγωγής σπερματοζωαρίων από τους όρχεις, λόγω παθολογικής σπερματογένεσης. Σε αυτή την περίπτωση, το πρόβλημα εντοπίζεται στην ίδια τη λειτουργία των όρχεων και όχι στην οδό μεταφοράς.\\

Πού Οφείλεται Η Αζωοσπερμία; 

Αποφρακτική Αζωοσπερμία Τα αίτια της αποφρακτικής αζωοσπερίας διακρίνονται σε μηχανικά εμπόδια και νευρολογικές/φαρμακευτικές διαταραχές. Οι μηχανικές αποφράξεις προκαλούνται από παθήσεις ή επεμβάσεις που εμποδίζουν τη ροή του σπέρματος, όπως οι ακόλουθες:

●    φλεγμονώδεις καταστάσεις (οξεία ή χρόνια επιδιδυμίτιδα, χρόνια προστατίτιδα)

●    τραυματικές βλάβες στους όρχεις ή σπερματικούς πόρους

●    χειρουργικές επεμβάσεις (βαζεκτομή, χειρουργική αντιμετώπιση υδροκήλης/κρυψορχίας/βουβωνοκήλης)

●    χρόνιες νόσοι πχ κυστική ίνωση

●    κυστικές εκφυλίσεις (ευμεγέθεις κύστεις προστάτη, σπερματοδόχες κύστεις)

●    συγγενείς ανωμαλίες (απουσία ή ατρησία σπερματικών πόρων)

Οι νευρολογικές-φαρμακευτικές παράμετροι που επηρεάζουν τη διαδικασία εκσπερμάτισης είναι οι ακόλουθες:

●    νευρολογικές βλάβες (κάκωση νωτιαίου μυελού, πολλαπλή σκλήρυνση, χειρουργικές επεμβάσεις πυέλου)

●    φάρμακα που παρεμποδίζουν την εκσπερμάτιση

Μη Αποφρακτική Αζωοσπερμία

 Η μη αποφρακτική αζωοσπερμία συνδέεται συχνά με κληρονομικές γενετικές ανωμαλίες, καθώς και με ορμονικές διαταραχές. Οι βασικές αιτίες που σχετίζονται με τη μη αποφρακτική αζωοσπερμία περιλαμβάνουν:

●    σύνδρομο Klinefelter

●    μικροελλείψεις στην περιοχή AZF του Υ-χρωμοσώματος

●    μεταλλάξεις στο γονίδιο της κυστικής ίνωσης

●    υπογοναδισμός

●    κρυψορχία

●    ορχική μικρολιθίαση

●    ιστορικό χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας

Πώς Γίνεται Η Διάγνωση  

Η διάγνωση της αζωοσπερμίας πραγματοποιείται με:

●    σπερμοδιάγραμμα, το οποίο αποτελεί την πιο σημαντική διαγνωστική εξέταση για την αξιολόγηση της ανδρικής γονιμότητας. Για αξιόπιστα αποτελέσματα, συνιστάται η εξέταση δύο δειγμάτων σπέρματος, που λαμβάνονται με διαφορά τουλάχιστον 6 εβδομάδων. Η διάγνωση της αζωοσπερμίας γίνεται όταν δεν υπάρχουν σπερματοζωάρια στην ανάλυση σπέρματος.

●    κλινική εξέταση. Με την ψηλάφηση ελέγχονται το μέγεθος και η σύσταση των όρχεων, επιδιδυμίδων, προστάτη και σπερματικών πόρων.

●    υπερηχογραφικό έλεγχο όρχεων, ο οποίος αξιολογεί το μέγεθος και την ηχοδομή των όρχεων, επιδιδυμίδων και σπερματικών τόνων, ενώ μπορεί να ανιχνεύσει κύστεις, μικρολιθίαση ή καρκινώματα.

●    ορμονολογικές, μικροβιολογικές και γενετικές εξετάσεις.

●    βιοψία όρχεων, εφόσον κριθεί απαραίτητο.

Αυτός ο ολοκληρωμένος διαγνωστικός έλεγχος είναι απαραίτητος και σε άνδρες με βαριά ολιγοσπερμία, καθώς μπορεί να εξελιχθούν σε αζωοσπερμία. Η σωστή ερμηνεία των αποτελεσμάτων γίνεται από τον ειδικό ιατρό, ο οποίος λαμβάνει υπόψη και το ιατρικό ιστορικό και την κλινική εικόνα για να καθορίσει την περαιτέρω διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση.

Υπάρχει Θεραπεία;
Η θεραπεία της αζωοσπερμίας εξαρτάται από την αιτία της. Όταν η αζωοσπερμία φαίνεται να είναι αποφρακτικού τύπου (από τη διερεύνηση που έχει ολοκληρωθεί), η βιοψία όρχεων θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση και πιθανά θα δώσει και τη λύση – όσον αφορά τη γονιμότητα του άνδρα και τη δυνατότητα να δημιουργηθούν έμβρυα με τη χρήση του σπέρματος του συντρόφου. Με τη βιοψία θα βρεθούν ανώριμα σπερματοζωάρια τα οποία ο/η εμβρυολόγος θα χρησιμοποιήσει με την τεχνική της μικρογονιμοποίησης (ICSI) ώστε να δημιουργηθούν έμβρυα.

Στην περίπτωση που η διερεύνηση της αζωοσπερμίας καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι μη αποφρακτικού τύπου, η μοναδική επιλογή για τους ασθενείς αυτούς είναι η χρήση δωρητή σπέρματος από μία τράπεζα σπέρματος. Αυτό το σπέρμα θα χρησιμοποιηθεί με τα ωάρια της συντρόφου για τη δημιουργία εμβρύων. Στην Ελλάδα, η δωρεά γαμετών - σπέρματος ή ωαρίων - είναι ανώνυμη, δηλαδή ούτε ο δότης μπορεί να γνωρίσει το ζευγάρι ούτε το ζευγάρι τον δότη. Το ζευγάρι επιτρέπεται να γνωρίζει ορισμένα μόνο χαρακτηριστικά σχετικά με ιατρικά δεδομένα του δότη.

Ο βραβευμένος γυναικολόγος - μαιευτήρας και χειρουργός Δ. Κολέσκας, MRCOG ειδικός αναπαραγωγής, με εμπειρία άνω των 20 ετών, είναι στη διάθεσή σας για να απαντήσει σε κάθε σας απορία σχετικά με το τι είναι αζωοσπερμία, πού οφείλεται και ποια η αντιμετώπισή της. Επικοινωνήστε μαζί του σήμερα και προγραμματίστε την επίσκεψή σας.