Η διαταραχή αυτή μπορεί να είναι είτε ήπιας είτε βαριάς μορφής. Η ήπια προεκλαμψια έχει μικρό αντίκτυπο στην κύηση. Ωστόσο, σε σοβαρές περιπτώσεις, πριν τις 37 εβδομάδες, μπορεί να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές. Σε ακραίες καταστάσεις, η νόσος εξελίσσεται σε βαριά προεκλαμψία με σπασμούς και κίνδυνο τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται εκλαμψία.

Συμπτώματα Προεκλαμψίας
Η προεκλαμψία είναι μια σχετικά συχνή επιπλοκή της εγκυμοσύνης, καθώς επηρεάζει 2 έως 8 γυναίκες στις 100. Στις περισσότερες περιπτώσεις, εκδηλώνεται με ήπια μορφή και δεν έχει σοβαρές συνέπειες για την κύηση. Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται εγκαίρως, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή επιπλοκή.

Περίπου μία στις 200 γυναίκες (0,5%) παρουσιάζει βαριά προεκλαμψία κατά την κύηση. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως προς το τέλος της εγκυμοσύνης, αλλά δεν αποκλείεται να κάνουν την εμφάνισή τους για πρώτη φορά ακόμη και μετά τον τοκετό.

Η απάντηση στο ερώτημα “Πώς θα καταλάβω ότι έχω προεκλαμψία” είναι πως, παρόλο που συχνά δεν υπάρχουν έντονα συμπτώματα, ορισμένες γυναίκες με βαριάς μορφής προεκλαμψία μπορεί να εκδηλώσουν κάτι από τα παρακάτω. Συνεπώς, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και άμεση ενημέρωση του γυναικολόγου για την απαραίτητη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Σημάδια προεκλαμψίας:

●        ισχυροί πονοκέφαλοι, οι οποίοι επιμένουν ακόμα και μετά τη λήψη παυσίπονων

●        θολή όραση, λάμψεις μπροστά στα μάτια και άλλα προβλήματα όρασης

●        έντονος πόνος κάτω από τα πλευρά, στο στομάχι και δεξιά στο συκώτι

●        πρήξιμο (οίδημα) στο πρόσωπο, τα άνω ή και τα κάτω άκρα

●        έντονη αδιαθεσία

●        κάψιμο στο στήθος, το οποίο επιμένει ακόμα και μετά τα αντιόξινα

●        ασυνήθιστη ταραχή κι αυξημένα αντανακλαστικά σε εξέταση από ιατρό

Τα παραπάνω συμπτώματα είναι σοβαρά και απαιτούν άμεση ιατρική παρέμβαση. Αν αμφιβάλλετε, έστω και στο ελάχιστο, θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με τον μαιευτήρα σας.

Στη βαριά μορφή προεκλαμψίας είναι πιθανό να επηρεαστούν και άλλα όργανα, όπως τα νεφρά ή το συκώτι, ενώ ενδέχεται να εμφανιστούν και προβλήματα θρομβώσεων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η βαριά προεκλαμψία ενδέχεται να εξελιχθεί σε σπασμούς είτε πριν είτε αμέσως μετά τον τοκετό. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται εκλαμψία και εμφανίζεται πολύ σπάνια, σε περίπου 1 στις 4.000 κυήσεις.

Τι Προκαλεί Την Προεκλαμψία;
Αναφορικά με το τι προκαλεί την προεκλαμψία, η ακριβής αιτία που την προκαλεί δεν είναι απολύτως γνωστή. Περισσότερο, είμαστε σε θέση να μιλάμε για ορισμένους παράγοντες οι οποίοι αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της διαταραχής αυτής.

Παράγοντες Κινδύνου
Η προεκλαμψία είναι πιθανό να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε εγκυμοσύνη, ωστόσο ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στις περιπτώσεις που:

●        υπήρχε ήδη υψηλή αρτηριακή πίεση πριν μείνετε έγκυος

●        παρατηρήθηκε υπέρταση ή προεκλαμψία σε προηγούμενη εγκυμοσύνη

●        υπάρχουν χρόνιες παθήσεις όπως νεφρικά προβλήματα, διαβήτης ή διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως ο ερυθηματώδης λύκος

Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει τη χορήγηση χαμηλής δόσης ασπιρίνης (Salospir 140 mg) καθημερινά από την ανίχνευση της καρδιακής λειτουργίας του εμβρύου με υπέρηχο  στην αρχή της κύησης, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης.

Επιπλέον, ο κίνδυνος αυξάνεται αν ισχύουν περισσότεροι από ένας από τους παρακάτω παράγοντες:

●        πρόκειται για την πρώτη εγκυμοσύνη

●        η ηλικία της γυναίκας είναι πάνω από 40 έτη

●        έχουν περάσει πάνω από δέκα χρόνια από την προηγούμενη εγκυμοσύνη

●        ο ΔΜΣ είναι 35 ή μεγαλύτερος (παχυσαρκία)

●        υπάρχει ιστορικό προεκλαμψίας στη μητέρα ή στην αδελφή σας

●        έχουμε κύηση με περισσότερα από ένα έμβρυα

Σε αυτές τις περιπτώσεις επίσης η καθημερινή λήψη χαμηλής δόσης ασπιρίνης από την έναρξη της εγκυμοσύνης συστήνεται συχνά από τον γιατρό για πρόληψη εμφάνισης προεκλαμψίας.

Διάγνωση Της Πάθησης
Συχνά η προεκλαμψία δεν παρουσιάζει εμφανή συμπτώματα, όμως μπορεί να εντοπιστεί κατά την τακτική προγεννητική παρακολούθηση, μέσω ελέγχου της αρτηριακής πίεσης και ανάλυσης ούρων από τον γιατρό. Προκειμένου, λοιπόν, να μπορούμε να έχουμε έγκαιρη διάγνωση, συνιστάται η διενέργεια γενικής ούρων μία φορά τον μήνα σε όλη τη διάρκεια της κύησης. Κατά τον προγεννητικό έλεγχο, υπερηχογραφικές εξετάσεις όπως η αυχενική διαφάνεια μπορούν να παρέχουν πρώιμες ενδείξεις για τον κίνδυνο προεκλαμψίας, μέσω της μελέτης των αντιστάσεων της ροής στις μητριαίες αρτηρίες.

Αν διαγνωστεί προεκλαμψία, ενδέχεται να χρειαστεί νοσηλεία για πλήρη ιατρική αξιολόγηση. Κατά την παραμονή σας στο νοσοκομείο θα γίνεται τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και θα χορηγούνται φάρμακα για τον έλεγχό της. Παράλληλα, θα πραγματοποιούνται εξετάσεις ούρων για την ανίχνευση πρωτεΐνης, αιματολογικές εξετάσεις, καθώς και έλεγχος της καρδιακής λειτουργίας του εμβρύου. Επιπλέον, μπορεί να γίνουν υπέρηχοι ώστε να αξιολογηθεί η ανάπτυξη και η γενικότερη κατάσταση του μωρού.

Η στενή παρακολούθηση θα συνεχιστεί, ώστε να διαπιστωθεί αν η κύηση μπορεί να προχωρήσει με ασφάλεια. Σε ήπιες μορφές προεκλαμψίας αυτό μπορεί να γίνεται και εκτός νοσοκομείου. Ο γιατρός πιθανότατα θα σας προτείνει να ολοκληρώσετε την εγκυμοσύνη στις 37 εβδομάδες ή και νωρίτερα, αν προκύψει ανησυχία για τη μητέρα ή το έμβρυο. Αυτό μπορεί να σημαίνει πρόκληση τοκετού ή - σε περίπτωση καισαρικής τομής - προγραμματισμό της σε ακόμη πρωιμότερο στάδιο.

Υπάρχουν Πιθανές Επιπλοκές Για Την Μητέρα Ή Το Έμβρυο;
Η βαριάς μορφής εκλαμψία κύησης αποτελεί μια πολύ σοβαρή κατάσταση, η οποία ενδέχεται να είναι απειλητική για τη ζωή τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου. Η προεκλαμψία μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του πλακούντα, κάτι το οποίο ενδέχεται να καθυστερήσει ή και να εμποδίσει τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Παράλληλα, μπορεί να παρατηρηθεί μειωμένη ποσότητα αμνιακού υγρού γύρω από το μωρό στη μήτρα.

Όταν η βλάβη στον πλακούντα είναι σοβαρή, το έμβρυο βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο, ενώ σε ακόμα πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί και απώλεια του εμβρύου. Η στενή παρακολούθηση από τον θεράποντα γιατρό στοχεύει αφενός στην έγκαιρη αναγνώριση των εμβρύων που κινδυνεύουν και αφετέρου στη λήψη μέτρων για την ασφαλή γέννησή τους, καθώς η γέννα -και ιδιαίτερα η απομάκρυνση του πλακούντα- αποτελεί τη μόνη οριστική θεραπεία της προεκλαμψίας.

Ποια Είναι Η Κατάλληλη Αντιμετώπιση Της Προεκλαμψίας;
Σε περίπτωση εμφάνισης βαριάς μορφής προεκλαμψίας, η παρακολούθησή σας αναλαμβάνεται από ομάδα ειδικών. Ο μόνος τρόπος για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών είναι η γέννηση του μωρού. Κάθε περίπτωση εγκυμοσύνης είναι μοναδική, οπότε η κατάλληλη στιγμή για τον τοκετό καθορίζεται αναλόγως την κατάσταση της εκάστοτε γυναίκας, και αυτό είναι κάτι που θα συζητηθεί λεπτομερώς με τον γιατρό σας. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει χρόνος για πρόκληση φυσιολογικού τοκετού, ενώ σε άλλες μπορεί να χρειαστεί καισαρική τομή.

Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή (σε μορφή δισκίου ή ενδοφλέβια) για τη μείωση και τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον, χορηγείται μαγνήσιο για πρόληψη κρίσεων εκλαμψίας ή άλλα φάρμακα, ειδικά αν ο τοκετός αναμένεται εντός 24 ωρών ή εάν έχει ήδη παρουσιαστεί κρίση εκλαμψίας.

Η παρακολούθηση συνεχίζεται στενά κατά τη διάρκεια του τοκετού. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί νοσηλεία σε μονάδα αυξημένης φροντίδας ή μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ).

Μετά Τον Τοκετό
Συνήθως, η προεκλαμψία υποχωρεί μετά τον τοκετό. Ωστόσο, σε περιπτώσεις βαριάς μορφής προεκλαμψίας, οι επιπλοκές είναι πιθανό να εμφανιστούν και τις πρώτες μέρες στην περίοδο της λοχείας, γι’ αυτό η παρακολούθηση παραμένει στενή. Μπορεί να συστηθεί να συνεχίσετε τη λήψη φαρμάκων για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Στην περίπτωση που το μωρό γεννήθηκε πρόωρα ή με μικρότερο βάρος από το αναμενόμενο, θα χρειαστεί επίσης παρακολούθηση. Τον θηλασμό μπορείτε να τον συνεχίσετε κανονικά, εφόσον το επιθυμείτε. Συχνά, απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο για μερικές ακόμη μέρες. Με την επιστροφή στο σπίτι, θα σας ενημερώσουμε για το πόσο συχνά πρέπει να ελέγχετε την πίεση και για πόσο διάστημα θα συνεχιστεί η φαρμακευτική αγωγή.

Συνιστάται να επισκεφθείτε τον γιατρό σας περίπου έξι εβδομάδες μετά τον τοκετό για μια τελευταία εξέταση ούρων και μέτρηση αρτηριακής πίεσης. Σε περιπτώσεις βαριάς προεκλαμψίας ή εκλαμψίας, θα χρειαστεί να προγραμματίσετε επιπλέον ραντεβού με τον μαιευτήρα για πλήρη έλεγχο μετά τη γέννα.

Προεκλαμψία Σε Μελλοντική Εγκυμοσύνη
Συνολικά, περίπου 1 στις 6 γυναίκες που είχαν προεκλαμψία στο παρελθόν ενδέχεται να την εμφανίσουν και σε μελλοντική εγκυμοσύνη.

Στις γυναίκες που παρουσίασαν βαριά μορφή προεκλαμψίας ή εκλαμψία:

●        περίπου 1 στις 2 θα εμφανίσει ξανά προεκλαμψία αν ο τοκετός είχε γίνει πριν από τις 28 εβδομάδες κύησης

●        περίπου 1 στις 4 θα εμφανίσει ξανά προεκλαμψία αν ο τοκετός είχε γίνει πριν από τις 34 εβδομάδες κύησης

Ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει για τη δική σας περίπτωση, τις πιθανότητες να επανεμφανιστεί προεκλαμψία σε μελλοντική εγκυμοσύνη και για την επιπλέον φροντίδα που μπορεί να χρειαστείτε.

Αν έχετε απορίες για το τι είναι η προεκλαμψία και ποια συμπτώματα προκαλεί, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον μαιευτήρα - χειρουργό  γυναικολόγο Δ. Κολέσκα, M.R.C.O.G., C.C.T., εξειδικευμένο στη διαχείριση μαιευτικών περιστατικών υψηλού κινδύνου, πιστοποίηση από το Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων – Γυναικολόγων (Advanced Labour Ward Practice, R.C.O.G.). Ο ίδιος και η έμπειρη ομάδα του είναι δίπλα σας για να σας καθοδηγήσουν με ηρεμία, φροντίδα και επιστημονική ακρίβεια σε κάθε στάδιο της εγκυμοσύνης.