Χολόσταση κύησης
Οι παρακάτω πληροφορίες σας αφορούν εάν έχει διαγνωστεί ότι πάσχετε από χολόσταση της κύησης ή εάν έχετε επίμονο κνησμό (φαγούρα) κατά την εγκυμοσύνη σας.
Πιο συγκεκριμένα, παρακάτω θα βρείτε απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:
● Πώς γίνεται η διάγνωση της χολόστασης κύησης.
● Τι είδους προγεννητική παρακολούθηση θα χρειαστείτε.
● Τι μπορεί να σημαίνει μια τέτοια διάγνωση για εσάς και το μωρό σας.
Ο κνησμός (φαγούρα) είναι πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στην εγκυμοσύνη, αφού παρουσιάζεται σε ποσοστό 23% των γυναικών, όμως ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών έχουν χολόσταση κύησης. Ωστόσο, η φαγούρα είναι συχνά το πρώτο σημάδι εμφάνισης χολόστασης. Συνήθως χειροτερεύει τη νύχτα και εντοπίζεται ιδίως στις παλάμες και τις πατούσες. Γι’ αυτό αν σας παρουσιαστεί έντονη φαγούρα, ενημερώστε τον ιατρό σας.
Η ακριβής αιτία της χολόστασης κύησης δεν είναι ακόμα γνωστή, όμως πιστεύεται ότι εμπλέκονται τόσο ορμονικοί και γενετικοί, όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. διατροφή).
● Ορμόνες
Oι ορμόνες όπως τα οιστρογόνα, που παρουσιάζουν αυξημένες τιμές στην εγκυμοσύνη, μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο που λειτουργεί το συκώτι σας και να προκαλέσουν χολόσταση κύησης.
● Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες
Η χολόσταση κύησης είναι πιο συχνή σε γυναίκες ορισμένων φυλετικών ομάδων. Αυτή η παρατήρηση, καθώς και το ότι η χολόσταση κύησης εμφανίζεται σε άτομα της ίδιας οικογένειας, αποδεικνύει ότι υπάρχει κάποιος γενετικός παράγοντας που παίζει ρόλο στην εμφάνισή της. Αν είχατε ήδη εμφανίσει χολόσταση κύησης σε μια εγκυμοσύνη, υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισής της σε μελλοντική εγκυμοσύνη (βλ. παρακάτω: «Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;»).
Η χολόσταση κύησης είναι μια πολύ ενοχλητική κατάσταση, αλλά δεν έχει σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία της μητέρας.
● Κνησμός (φαγούρα)
Η φαγούρα μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όμως συνήθως παρουσιάζεται μετά από τις 28 εβδομάδες. Αν και συχνά ξεκινάει από τις παλάμες και τις πατούσες, μπορεί να εξαπλωθεί παντού στα χέρια και τα πόδια, ενώ σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί και στο πρόσωπο, την πλάτη και το στήθος. Μπορεί να είναι από ήπια έως πολύ έντονη κι επίμονη, οπότε καταλήγει να γίνει οδυνηρή. Τείνει να είναι χειρότερη τη νύχτα και μπορεί να διαταράσσει τον ύπνο, προκαλώντας ένα αίσθημα κούρασης και εξάντλησης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δεν υπάρχει εξάνθημα, αλλά μερικές γυναίκες ξύνονται τόσο έντονα που τραυματίζουν το δέρμα τους. Η φαγούρα βελτιώνεται μετά τον τοκετό και δεν προκαλεί μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
● Ίκτερος
Κάποιες γυναίκες με χολόσταση κύησης εμφανίζουν ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος λόγω ηπατικών διαταραχών). Αισθάνονται αδιαθεσία και χάνουν την όρεξή τους. Ο ίκτερος κάνει τα ούρα σκουρόχρωμα και τις κινήσεις του εντέρου πολύ αργές (δυσκοιλιότητα).
Οι επιπτώσεις της χολόστασης κύησης στο μωρό δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως:
● Υπάρχει αυξημένη πιθανότητα το μωρό να αποβάλλει μηκώνιο (κένωση των εντέρων του) πριν από τη γέννηση.
Αυτό θα κάνει το αμνιακό υγρό γύρω του να πάρει ένα καφετί ή πράσινο χρώμα.
● Αυξάνεται η πιθανότητα πρόωρου τοκετού.
Μία στις 10 γυναίκες με χολόσταση κύησης γεννάει πριν τις 37 εβδομάδες. Στο ποσοστό αυτό περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις πρόκλησης τοκετού (ιατρογενής προωρότητα).
● Κίνδυνος θνησιγένειας (να γεννηθεί το μωρό χωρίς σημάδια ζωής)
Μπορεί να διαγνωστεί ότι έχετε χολόσταση κύησης αν έχετε ανεξήγητη φαγούρα στην εγκυμοσύνη και μη-φυσιολογικές τιμές αιματολογικών εξετάσεων (σχετικών με την ηπατική λειτουργία και τα χολικά οξέα), όμως και τα δύο αυτά σημάδια βελτιώνονται μόλις γεννηθεί το μωρό. Πρόκειται για διάγνωση που γίνεται αφού έχουν αποκλειστεί οι άλλες αιτίες κνησμού (φαγούρας) και μη-φυσιολογικής ηπατικής λειτουργίας.
● Εξέταση του δέρματος
Ο ιατρός θα εξετάσει το δέρμα σας για να δει αν η φαγούρα σχετίζεται με άλλες δερματικές παθήσεις, όπως το έκζεμα. Είναι πιθανό να έχετε περισσότερες από μία δερματικές παθήσεις.
● Αιματολογικές εξετάσεις
Θα σας γίνουν αιματολογικές εξετάσεις για να διαγνωστεί με βεβαιότητα η χολόσταση κύησης. Αυτές οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:
1. Εξέταση ηπατικής λειτουργίας. Αυτή περιλαμβάνει έναν αριθμό αιματολογικών εξετάσεων που δείχνουν πώς λειτουργεί το συκώτι σας.
2. Εξέταση χολικών οξέων. Αυτή μετράει το επίπεδο χολικών οξέων στο αίμα σας. Η τιμή αυτή μπορεί να βγει μη-φυσιολογική ακόμα κι αν η εξέταση ηπατικής λειτουργίας είναι καλή.
3. Αναλύσεις αίματος για ν’ αποκλειστούν άλλες αιτίες ηπατικών προβλημάτων.
Κάποιες γυναίκες μπορεί να έχουν φαγούρα για μέρες ή και εβδομάδες προτού οι αιματολογικές τους εξετάσεις δείξουν κάτι το μη-φυσιολογικό. Αν η φαγούρα επιμένει χωρίς να βρίσκεται η αιτία της, τότε οι εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας πρέπει να επαναληφθούν μετά από 1-2 εβδομάδες.
● Εξέταση με υπέρηχο
Αν διαγνωστείτε με μαιευτική χολόσταση, θα πρέπει να γεννήσετε σε μαιευτήριο με μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνών. Ανάλογα με την κατάστασή σας, ο ιατρός θα σας συμβουλεύσει να κάνετε πιο συχνές επισκέψεις στο ιατρείο και ενδεχομένως και στον εμβρυομητρικό ιατρό. Στο πλαίσιο της πρόσθετης παρακολούθησης του μωρού, ίσως χρειαστεί παρακολούθηση της καρδιακής του λειτουργίας (καρδιοτοκογράφημα). Δυστυχώς, καμία από τις παραπάνω εξετάσεις παρακολούθησης δεν αποκλείει με απόλυτη αξιοπιστία τον κίνδυνο θνησιγένειας.
Δεν υπάρχει άλλη θεραπεία για τη χολόσταση κύησης εκτός από την ίδια τη γέννηση του μωρού. Η αγωγή που θα σας προτείνει ο ιατρός απαλύνει τα ενοχλητικά συμπτώματα. Καμία από τις συμπτωματικές αγωγές που ακολουθούν δεν έχει επίπτωση στο μωρό:
● Κρέμες για το δέρμα και αλοιφές για την ανακούφιση από τη φαγούρα. Πρόκειται για προϊόντα ασφαλή στην εγκυμοσύνη που μπορεί να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση.
● Αντισταμινικά, που μπορεί να σας βοηθούν να κοιμάστε το βράδυ, αν και δεν φαίνεται να έχουν μεγάλη επιτυχία στην αντιμετώπιση της φαγούρας.
● Ουρσοδεοξυχολικό οξύ, που μειώνει τα επίπεδα χολικών οξέων στο αίμα και βελτιώνει την ηπατική λειτουργία. Μπορεί να βοηθήσει επίσης στη μείωση της φαγούρας. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για το κατά πόσον το ουρσοδεοξυχολικό οξύ μειώνει περαιτέρω την ήδη χαμηλή πιθανότητα θνησιγένειας ή το κατά πόσον είναι απολύτως ασφαλές για το μωρό, όμως είναι ένα φάρμακο που συνταγογραφείται αρκετά συχνά σε περιστατικά χολόστασης.
Ο κνησμός (φαγούρα) είναι πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στην εγκυμοσύνη, αφού παρουσιάζεται σε ποσοστό 23% των γυναικών, όμως ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών έχουν χολόσταση κύησης. Ωστόσο, η φαγούρα είναι συχνά το πρώτο σημάδι εμφάνισης χολόστασης. Συνήθως χειροτερεύει τη νύχτα και εντοπίζεται ιδίως στις παλάμες και τις πατούσες. Γι’ αυτό αν σας παρουσιαστεί έντονη φαγούρα, ενημερώστε τον ιατρό σας.
Η διατροφή από μόνη της δεν θεραπεύει τη χολόσταση κύησης, μπορεί όμως να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων και να στηρίξει την καλή λειτουργία του ήπατος. Η διατροφή πρέπει πάντα να προσαρμόζεται στις οδηγίες του θεράποντα ιατρού, ώστε να εξασφαλιστεί η υγεία της μητέρας και του μωρού.
● Μικρά και συχνά γεύματα, ώστε να αποφεύγεται η καταπόνηση του οργανισμού.
● Τροφές χαμηλές σε λιπαρά (ψάρι, άπαχο κρέας, λαχανικά).
● Αποφυγή τηγανητών, βαριών και πολύ λιπαρών φαγητών.
● Καλή ενυδάτωση με αρκετό νερό.
Η χολόσταση κύησης μπορεί να διαταράξει την πηκτικότητα του αίματός σας, πράγμα που θα σας κάνει πιο επιρρεπή σε αιμορραγίες παντός είδους. Η Βιταμίνη Κ μπορεί να σας βοηθήσει σε αυτό. Αν το αίμα σας χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να πήξει, συστήνεται μια καθημερινή δόση Βιταμίνης Κ που θα συμβάλλει στην πρόληψη επιπλοκών αν αρχίσετε να αιμορραγείτε από κάπου.
● Υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να παρουσιαστεί ξανά χολόσταση κύησης σε μελλοντική εγκυμοσύνη σας: 45–90 στις 100 γυναίκες (45–90%) που είχαν χολόσταση κύησης, την εμφανίζουν και στις επόμενες εγκυμοσύνες τους.
● Αν είχατε χολόσταση κύησης στην εγκυμοσύνη σας, καλό θα ήταν να αποφύγετε τα αντισυλληπτικά χάπια που περιέχουν οιστρογόνα, γι’ αυτό συζητήστε καλύτερα με τον ιατρό σας άλλες μορφές αντισύλληψης.
Αν έχετε απορίες για τα συμπτώματα όπως ο έντονος κνησμός που προκαλεί η χολόσταση κύησης, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον μαιευτήρα - χειρουργό γυναικολόγο Δ. Κολέσκα, M.R.C.O.G., C.C.T., εξειδικευμένο στη διαχείριση μαιευτικών περιστατικών υψηλού κινδύνου, πιστοποίηση από το Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων – Γυναικολόγων (Advanced Labour Ward Practice, R.C.O.G.).
Ο ίδιος και η έμπειρη ομάδα του είναι δίπλα σας για να σας καθοδηγήσουν με ηρεμία, φροντίδα και επιστημονική ακρίβεια σε κάθε στάδιο της εγκυμοσύνης.
