Τι Είναι Η Εμβρυομεταφορά
Η
εμβρυομεταφορά αποτελεί το τελικό και πιο καθοριστικό στάδιο της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), όπου ένα ή περισσότερα έμβρυα τοποθετούνται στη μήτρα της γυναίκας, σηματοδοτώντας την
αρχή μιας πιθανής εγκυμοσύνης. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται συνήθως 2-5 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση των ωαρίων στο εργαστήριο, όταν τα έμβρυα έχουν φτάσει στο
αντίστοιχο στάδιο ανάπτυξης. Την 5η ή 6η ημέρα ανάπτυξης, τα έμβρυα βρίσκονται στο το στάδιο της βλαστοκύστης . Αξίζει να σημειωθεί πως η εμβρυομεταφορά μπορεί να αφορά τόσο «φρέσκα» έμβρυα όσο και
κρυοσυντηρημένα (κατεψυγμένα) έμβρυα, ανάλογα με το πρωτόκολλο που ακολουθείται και το κλινικό σενάριο.
Πότε Γίνεται
Η εμβρυομεταφορά πραγματοποιείται συνήθως τη 2η, 3η, 5η ή 6η ημέρα από τη γονιμοποίηση των ωαρίων στο εργαστήριο. Η επιλογή της ημέρας εξαρτάται από την ποιότητα και την ανάπτυξη των εμβρύων, αλλά και από το πρωτόκολλο που ακολουθείται σε κάθε περίπτωση. Την 3η ημέρα, τα έμβρυα έχουν φτάσει στο στάδιο των 6-8 κυττάρων και μπορούν να μεταφερθούν, ενώ την 5η ή 6η ημέρα, έχουν εξελιχθεί σε βλαστοκύστες, προσφέροντας αυξημένες πιθανότητες εμφύτευσης. Η 4η ημέρα χρησιμοποιείται σπάνια για μεταφορά, καθώς τα έμβρυα βρίσκονται στο στάδιο του μοριδίου, μια μεταβατική μορφή μεταξύ κυτταρικού και βλαστοκυστικού σταδίου, που είναι δύσκολο να αξιολογηθεί μορφολογικά. Επισημαίνεται πως η εμβρυομεταφορά με κατεψυγμένες βλαστοκύστες προγραμματίζεται σε κύκλο όπου έχει προηγηθεί κατάλληλη προετοιμασία του ενδομητρίου της γυναίκας, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες εμφύτευσης.
Πώς Γίνεται Η Εμβρυομεταφορά
Την ημέρα της εμβρυομεταφοράς, η γυναίκα προσέρχεται με γεμάτη ουροδόχο κύστη, ώστε να διευκολυνθεί η υπερηχογραφική καθοδήγηση της διαδικασίας. Σε θέση γυναικολογικής εξέτασης ένας λεπτός, σχετικά άκαμπτος καθετήρας εισάγεται μέσω του τραχήλου έως την αρχή της ενδομητρικής κοιλότητας και τα έμβρυα μεταφέρονται - και τοποθετούνται απαλά στο εσωτερικό της μήτρας - με τη βοήθεια ενός δεύτερου εύκαμπτου καθετήρα που περνάει στην κοιλότητα μέσω του πρώτου καθετήρα. Η διαδικασία διαρκεί λίγα λεπτά και δεν απαιτεί αναισθησία. Στη συνέχεια, η γυναίκα παραμένει για λίγη ώρα σε ανάπαυση, ενώ συνεχίζει την υποστήριξη με προγεστερόνη, οιστραδιόλη και άλλα συμπληρώματα για να ενισχυθεί η πιθανότητα εμφύτευσης. Η σωστή προετοιμασία της μήτρας και η ακρίβεια στην τεχνική της εμβρυομεταφοράς παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της εξωσωματικής.
Η επιλογή του αριθμού των εμβρύων που θα μεταφερθούν γίνεται με βάση την ηλικία της γυναίκας, την ποιότητα των εμβρύων και το ιστορικό της, με στόχο την επίτευξη εγκυμοσύνης με το μικρότερο δυνατό ρίσκο πολύδυμης κύησης.
Συμπτώματα Αναλυτικά Ανά Ημέρα
Μετά την εμβρυομεταφορά, το/τα έμβρυα θα εμφυτευθούν στο ενδομήτριο το αργότερο μέχρι την επόμενη ημέρα και ταυτόχρονα, τα επίπεδα συγκεκριμένων ορμονών θα αυξάνονται για να υποστηρίξουν την εγκυμοσύνη, ενώ ενδέχεται να εμφανιστούν ήπια συμπτώματα κατά την πορεία της εμφύτευσης. Πιο συγκεκριμένα:
● 1η ημέρα: Η βλαστοκύστη αρχίζει να «βγαίνει» από τη ζώνη του εμβρύου, μια διαδικασία που ονομάζεται εκκόλαψη και τα κύτταρά της συνεχίζουν να διαιρούνται και να αυξάνονται.
● 2η ημέρα: Η εκκόλαψη της βλαστοκύστης συνεχίζεται και αρχίζει να «κολλάει» στο ενδομήτριο.
● 3η ημέρα: Πραγματοποιείται η «εισβολή» της βλαστοκύστης στο ενδομήτριο και η έναρξη της εμφύτευσης. Στη φάση αυτή, ενδέχεται να παρουσιαστεί μια μικρή αιμορραγία, που είναι όμως φυσιολογική.
● 4η ημέρα: Η βλαστοκύστη προχωράει βαθύτερα στη μήτρα και ξεκινάει η τροφοδότησή της από την παροχή αίματος του ενδομητρίου. Η αιμορραγία την 4η μέρα μετά την εμβρυομεταφορά μπορεί να είναι πιο έντονη, ωστόσο η έλλειψή της δεν συνεπάγεται ανεπιτυχή εμφύτευση.
● 5η ημέρα: Η εμφύτευση θεωρείται ολοκληρωμένη και συνεχίζεται η ανάπτυξη του εμβρύου. Παράλληλα, συντελείται διαφοροποίηση των κυττάρων σε εκείνα που θα σχηματίσουν τον πλακούντα και το έμβρυο.
● 6η ημέρα: Ο πλακούντας αρχίζει να εκκρίνει β-χοριακή γοναδοτροπίνη, η οποία προκαλεί την έκκριση προγεστερόνης από τις ωοθήκες για να υποστηρίξει το αναπτυσσόμενο έμβρυο.
● 7η ημέρα: Το έμβρυο συνεχίζει να αναπτύσσεται και ο πλακούντας εκκρίνει περισσότερη β-χοριακή.
● 8η ημέρα: Η ανάπτυξη εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και η β-χοριακή είναι περισσότερη.
● 9η ημέρα: Τα επίπεδα της β-χοριακής είναι αρκετά υψηλά, γεγονός που επιτρέπει την ανίχνευσή της σε εξέταση αίματος-τεστ εγκυμοσύνης.
Πολλές γυναίκες παρουσιάζουν ήπιες κράμπες και αίμα μετά την εμβρυομεταφορά, ενώ συχνά παρουσιάζονται συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου, όπως ευαισθησία στο στήθος, ναυτία και κόπωση, τα οποία μπορεί να υποδηλώνουν είτε πρώιμη εγκυμοσύνη είτε παρενέργειες των φαρμάκων γονιμότητας.
Οι τιμές της β-χοριακής γοναδοτροπίνης (hCG) μετά την εμβρυομεταφορά αποτελούν τον πιο αξιόπιστο δείκτη επιτυχούς εμφύτευσης και ένα από τα πρώτα σημάδια εγκυμοσύνης. Πρόκειται για την ορμόνη που παράγεται από τον πλακούντα και ανιχνεύεται μέσω αιματολογικής εξέτασης περίπου 9–10 ημέρες μετά τη μεταφορά βλαστοκύστης, ή και λίγο αργότερα όταν πρόκειται για έμβρυα 3ης ημέρας. Οι χαμηλές τιμές ή η μη αναμενόμενη αύξησή τους ενδέχεται να υποδηλώνουν αποτυχημένη εμφύτευση ή κάποια επιπλοκή, γι’ αυτό και η μέτρηση της hCG πρέπει πάντα να αξιολογείται από εξειδικευμένο γυναικολόγο στο πλαίσιο του ιστορικού της ασθενούς και της συνολικής αγωγής που έχει προηγηθεί.
Τι Προετοιμασία Απαιτείται
Η προετοιμασία πριν την εμβρυομεταφορά περιλαμβάνει ορμονική αγωγή με οιστρογόνα και προγεστερόνη για τη σωστή ανάπτυξη του ενδομητρίου για την εμφύτευση, καθώς και τακτική παρακολούθηση με υπερηχογραφήματα και αιματολογικές εξετάσεις. Συμπληρωματικά, συστήνονται ισορροπημένη διατροφή, ήπια άσκηση και διαχείριση του στρες για τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής κατάστασης. Την ημέρα της εμβρυομεταφοράς, η γεμάτη ουροδόχος κύστη βοηθά στη σωστή υπερηχογραφική καθοδήγηση της διαδικασίας. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στην επιτυχία της εμφύτευσης.
Τι Πρέπει Να Προσέχουμε
Μετά Κάθε γυναίκα είναι διαφορετική, και έτσι οι ανάγκες της μετά την εμβρυομεταφορά με κατεψυγμένες βλαστοκύστες διαφέρουν ανά περίπτωση. Παλιότερα, θεωρούνταν απαραίτητο η γυναίκα να μένει συνεχώς κλινήρης μέχρι το πρώτο τεστ εγκυμοσύνης, ωστόσο πλέον γνωρίζουμε πως η παρατεταμένη ανάπαυση δεν προσφέρει αποδεδειγμένο όφελος στην έκβαση της διαδικασίας. Αντίθετα, μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση, που συνδυάζει ήπια ξεκούραση με σταδιακή επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, θεωρείται πιο ωφέλιμη. Επομένως, συνιστάται:
● Ξεκούραση της γυναίκας για περίπου 20 λεπτά μετά την εμβρυομεταφορά και για τις επόμενες 2-3 ημέρες συνέχιση του καθημερινού της προγράμματος με πιο χαλαρό ρυθμό.
● Αποφυγή έντονης γυμναστικής και αντικατάστασή της από ήρεμο περπάτημα.
● Αποχή από κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ.
● Επιστροφή στη δουλειά, αρκεί να μην υπάρχουν αντίθετες οδηγίες από τον μαιευτήρα γυναικολόγο.
Ο μαιευτήρας - χειρουργός γυναικολόγος Δ. Κολέσκας, M.R.C.O.G., C.C.T., διαθέτει εξαιρετική θεωρητική κατάρτιση και περισσότερα από 20 χρόνια πρακτικής εμπειρίας στον τομέα της μαιευτικής και γυναικολογίας. Έχει εξειδίκευση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή και πραγματοποιεί θεραπείες υπογονιμότητας στο Κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής “Κέντρο Βιογενετικής”. Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με την εμβρυομεταφορά, πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό και προγραμματίστε την επίσκεψή σας
