Τι είναι υπογονιμότητα;
Τι Είναι Η Υπογονιμότητα;
Η υπογονιμότητα ως έννοια, γίνεται πιο εύκολα αντιληπτή μέσω μιας σύντομης περιγραφής της διαδικασίας της γονιμοποίησης. Φυσιολογικά κάθε μήνα στο σώμα της γυναίκας συμβαίνουν ορμονικές αλλαγές που προκαλούν την απελευθέρωση του ωαρίου από την ωοθήκη. Το ωάριο ''ταξιδεύει'' στη σάλπιγγα, στο σωλήνα που ενώνει την ωοθήκη με τη μήτρα και μένει εκεί περιμένοντας το πιο γρήγορο σπερματοζωάριο να κάνει το δικό του ''ταξίδι'' μέσα από τη μήτρα. Όταν το σπερματοζωάριο φτάσει στη σάλπιγγα πρέπει να γονιμοποιήσει το ωάριο. Το γονιμοποιημένο ωάριο, που ονομάζεται πλέον έμβρυο, ''ταξιδεύει'' για άλλη μια φορά στο εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο), όπου και εμφυτεύεται, οπότε επιτυγχάνεται η εγκυμοσύνη. Η υπογονιμότητα, λοιπόν, είναι η δυσκολία ενός ζευγαριού να επιτύχει εγκυμοσύνη μετά από τουλάχιστον έναν χρόνο ελεύθερων και τακτικών σεξουαλικών επαφών. Το 10-12% περίπου των ζευγαριών αναπαραγωγικής ηλικίας αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής δυσκολία στην επίτευξη εγκυμοσύνης. Συνολικά, όμως, μετά από ένα έτος τακτικών ερωτικών επαφών, το 85% και πλέον των ζευγαριών επιτυγχάνει εγκυμοσύνη. Υπάρχει, ωστόσο, και η δευτερογενής υπογονιμότητα, που είναι η αδυναμία μιας γυναίκας να συλλάβει ή να ολοκληρώσει μια εγκυμοσύνη, παρά το γεγονός ότι έχει ήδη αποκτήσει ένα ή περισσότερα παιδιά στο παρελθόν. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ η υπογονιμότητα συνιστά διαταραχή της υγείας και χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση.
Πώς Εκδηλώνεται Η Υπογονιμότητα;
Τα σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν γυναικεία υπογονιμότητα, συνήθως, δεν είναι εμφανή. Συχνά, η πρώτη ένδειξη είναι η δυσκολία να επιτευχθεί εγκυμοσύνη. Άλλες πιθανές ενδείξεις που μπορεί να σχετίζονται με τη γυναικεία υπογονιμότητα περιλαμβάνουν:
● μεγάλη ή πολύ μικρή διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου (π.χ. κύκλος μεγαλύτερος από 35 ημέρες ή μικρότερος από 21 ημέρες), που συνήθως δείχνουν διαταραχές στην ωορρηξία
● απουσία περιόδου ή ακανόνιστη έμμηνος ρύση
● έντονος πόνος κατά την έμμηνο ρύση, ιδιαίτερα αν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως ναυτία ή προβλήματα κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνεια)
● αιμορραγία μεταξύ των περιόδων, που μπορεί να υποδηλώνει προβλήματα όπως ινομυώματα ή πολύποδες
Τα συμπτώματα ανδρικής υπογονιμότητας περιλαμβάνουν δυσκολία στην επίτευξη εγκυμοσύνης και σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να εμφανιστούν επιπλέον ενδείξεις, όπως:
● σεξουαλικές διαταραχές, όπως στυτική δυσλειτουργία, μειωμένη ποσότητα σπέρματος κατά την εκσπερμάτιση ή χαμηλή λίμπιντο
● ενόχληση στους όρχεις
● επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις στο αναπαραγωγικό σύστημα
● γυναικομαστία
● μείωση της τριχοφυΐας συνδεόμενη με ενδοκρινικές διαταραχές
● ανωμαλίες σπερμοδιαγράμματος, όπως χαμηλός αριθμός ή κίνηση σπερματοζωαρίων
Πώς Γίνεται Η Διάγνωση Της Υπογονιμότητας;
Η διάγνωση της υπογονιμότητας περιλαμβάνει αρχικά λήψη λεπτομερούς ιστορικού και κλινική εξέταση και των δύο συντρόφων, καθώς συχνά συνυπάρχουν περισσότεροι από ένας παράγοντες που επηρεάζουν τη γονιμότητα.
Στις γυναίκες, η διερεύνηση περιλαμβάνει:
● γυναικολογικό έλεγχο: ιστορικό και κλινική εξέταση
● αιματολογικές εξετάσεις ορμονών (π.χ. προλακτίνη, προγεστερόνη, LH, FSH, οιστραδιόλη) και ιολογικές
● εξετάσεις για έλεγχο θυρεοειδούς και θρομβοφιλίας
● υπερηχογράφημα μήτρας και ωοθηκών
● υστεροσαλπιγγογραφία για έλεγχο της διαπερατότητας των σαλπίγγων
● λαπαροσκόπηση για ενδομητρίωση ή συμφύσεις
Στους άνδρες, ο διαγνωστικός έλεγχος περιλαμβάνει:
● σπερμοδιάγραμμα
● κατακερματισμό DNA σπερματοζωαρίων
● ορμονικό και μικροβιολογικό έλεγχο
● απεικονιστικές εξετάσεις για την εκτίμηση της ανατομίας των όρχεων και των γεννητικών οδών
Ανεξήγητη υπογονιμότητα διαγιγνώσκεται όταν όλες οι εξετάσεις είναι φυσιολογικές, αλλά η εγκυμοσύνη δεν επιτυγχάνεται.
Ποια Είναι Τα Αίτια Της Υπογονιμότητας Στις Γυναίκες;
Η υπογονιμότητα στις γυναίκες μπορεί να οφείλεται σε αιτίες, όπως:
● ηλικία. Όσο αυξάνεται η ηλικία, ιδιαίτερα μετά τα 35 έτη, η πιθανότητα σύλληψης μειώνεται σημαντικά
● προβλήματα στις σάλπιγγες
● συστηματικές παθήσεις όπως η ενδομητρίωση, οι συμφύσεις, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και το μειωμένο απόθεμα ωαρίων
● ορμονικές διαταραχές, όπως η αυξημένη προλακτίνη ή παθήσεις του θυρεοειδούς
● προβλήματα στη μήτρα, όπως ινομυώματα, πολύποδες και ανωμαλίες στο ενδομήτριο
● φάρμακα και θεραπείες (ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία)
● διαταραχές της ωορρηξίας
Υπάρχει Θεραπεία Για Την Υπογονιμότητα;
Ανάλογα με τις αιτίες υπογονιμότητας και τη διάγνωση, υπάρχουν διαφορετικές θεραπευτικές επιλογές, όπως:
● φαρμακευτική αγωγή
● χειρουργική αποκατάσταση γονιμότητας με λαπαροσκόπηση ή υστεροσκόπηση
● τεχνικές αναγέννησης ενδομητρίου με PRP
● συνδυασμός φαρμακευτικής και χειρουργικής θεραπείας
Εάν αυτές οι μέθοδοι δεν αποδώσουν ή εάν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα (πχ. διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας ή ανεξήγητη υπογονιμότητα), τότε η θεραπεία πραγματοποιείται με ειδικές τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως:
● παρακολούθηση κύκλου ωορρηξίας
● πρόκληση ωρορρηξίας, που περιλαμβάνει τη διέγερση ωοθηκών με φάρμακα (πχ. γοναδοτροπίνες)
● δωρεά ωαρίων ή σπέρματος
Αξίζει να αναφερθεί, πως σε κάθε περίπτωση, η σωστή διατροφή μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της γονιμότητας και στην προσπάθεια αντιμετώπισης της υπογονιμότητας.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υπογονιμότητα, απευθυνθείτε στον έμπειρο μαιευτήρα, χειρουργό γυναικολόγο Δ. Κολέσκα. Διαθέτει εξαιρετική θεωρητική κατάρτιση, περισσότερα από 20 χρόνια πρακτικής εμπειρίας στον τομέα της μαιευτικής και γυναικολογίας και είναι στη διάθεσή σας για να αντιμετωπίσει με επιτυχία τη γυναικεία υπογονιμότητα. Είναι εξειδικευμένος στην ανθρώπινη αναπαραγωγή και ενδοκρινολογία από το Βασιλικό κολλέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου (RCOG).
Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας μαζί του, προγραμματίστε την επίσκεψή σας και κάντε το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσετε κάθε πρόκληση που αφορά τη γονιμότητα με υπευθυνότητα και επιστημονική καθοδήγηση.
