Κονδυλώματα
Κονδυλώματα και ιός HPV: Τι είναι;
Τα κονδυλώματα είναι καλοήθεις δερματικές βλάβες, προκαλούνται από έναν ιό που ονομάζεται ιός ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και είναι η πιο συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσος, η οποία μπορεί να προσβάλλει τόσο μια γυναίκα όσο και έναν άνδρα. Εμφανίζονται ως προεξοχές του δέρματος, συνήθως στη γεννητική, περιγεννητική ή πρωκτική περιοχή, και μπορούν να έχουν διάφορα μεγέθη και μορφές, από μικροσκοπικούς σπίλους έως μεγαλύτερες διογκώσεις μονήρεις ή πολλαπλές, που μοιάζουν με κουνουπίδι. O ιός HPV μεταδίδεται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής, αν και η άμεση δερματική επαφή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μετάδοση. Ενώ τα περισσότερα κονδυλώματα ενδέχεται να υποχωρήσουν χωρίς θεραπεία, ορισμένοι τύποι του ιού HPV μπορεί να οδηγήσουν σε πιο σοβαρές βλάβες, όπως καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Η διάγνωση γίνεται από ειδικό γιατρό και η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή καταστροφή των κονδυλωμάτων με τεχνικές όπως η κρυοπηξία, η ηλεκτροδιαθερμία ή το λέιζερ.
Κονδυλώματα Στη Γυναίκα
Τα κονδυλώματα στις γυναίκες είναι μικρές θηλωματώδεις βλάβες που εμφανίζονται κυρίως στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, όπως το αιδοίο, ο κόλπος, ο τράχηλος της μήτρας, το περίνεο και η περιπρωκτική περιοχή. Μπορούν να έχουν τη μορφή εξανθημάτων ή να είναι σαν σκληρά σπυράκια που μεγαλώνουν και εξαπλώνονται με την πάροδο του χρόνου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα κονδυλώματα μπορεί να είναι ασυμπτωματικά και να εμφανίζονται σε σημεία που δεν είναι εύκολα ορατά, όπως εσωτερικά στην ουρήθρα ή στον πρωκτικό σωλήνα.
Πιο συγκεκριμένα, τα κονδυλώματα στις γυναίκες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις κύριες μορφές:
● οξυτενή κονδυλώματα: Εμφανίζονται στους βλεννογόνους και έχουν μορφή παρόμοια με μικρές ελιές ή σπίλους, ενώ η όψη τους θυμίζει κουνουπίδι
● βλατιδώδη κονδυλώματα: Χαρακτηρίζονται από μια πιο ευρεία και επίπεδη εμφάνιση
● κηλιδώδη κονδυλώματα: Είναι συνήθως επίπεδα κι εμφανίζονται ως κηλίδες στην επιφάνεια του δέρματος ή των βλεννογόνων
Όσον αφορά το χρώμα τους, μπορεί να είναι παρόμοιο με το χρώμα του δέρματος, πιο ανοιχτόχρωμα ή πιο σκουρόχρωμα. Όταν εντοπίζονται σε βλεννογόνους, συχνά έχουν ροζ ή υπόλευκη απόχρωση.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 3-5% των γυναικών ενδέχεται να εμφανίσουν οξυτενή κονδυλώματα κάποια στιγμή στη ζωή τους, εφόσον δεν έχουν εμβολιαστεί κατά του ιού HPV. Η πιθανότητα εμφάνισης αυτών των κονδυλωμάτων σχετίζεται άμεσα με τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων που έχει κάποια γυναίκα. Συγκεκριμένα, τα κονδυλώματα εμφανίζονται πιο συχνά σε γυναίκες που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους ή σε εκείνες που έχουν συντρόφους υψηλού κινδύνου, δηλαδή με ιστορικό πολλών σεξουαλικών σχέσεων. Ωστόσο, αυτό δεν αποκλείει την πιθανότητα να εμφανιστούν κονδυλώματα και σε γυναίκες που είχαν μόνο έναν σεξουαλικό σύντροφο.
Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Των Κονδυλωμάτων;
Η εμφάνιση των συμπτωμάτων του HPV δεν είναι άμεση και μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες μέχρι να γίνουν εμφανή. Σε αρχικό στάδιο, μάλιστα, τα κονδυλώματα είναι συνήθως ασυμπτωματικά, γεγονός που καθιστά τη διάγνωσή τους πιο δύσκολη. Μπορούν, ωστόσο, να εκδηλωθούν με διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με τη θέση και την έκταση της μόλυνσης και τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
● εμφάνιση μικρών (από λίγα έως και αρκετά χιλιοστά) ανώδυνων, σαρκωδών, μονήρων ή πολλαπλών εξογκωμάτων που προεξέχουν και μπορεί να μοιάζουν με σπίλο ή κουνουπίδι
● φαγούρα, ελαφρύ κάψιμο ή αίσθημα καύσου στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού
● αιμορραγία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
● αλλαγή στη ροή των ούρων
● αυξημένες κολπικές εκκρίσεις
● εμφάνιση κονδυλωμάτων στο στόμα ή τον λαιμό, ειδικά μετά από στοματική σεξουαλική επαφή
Τα συμπτώματα και η έκταση των κονδυλωμάτων που προκαλεί ο HPV μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά ανάμεσα στα άτομα, καθώς και ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες. Επομένως, δεν σημαίνει ότι θα εμφανιστούν όλα τα συμπτώματα που αναφέρονται ή ότι θα έχουν την ίδια εξέλιξη σε όλους. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Πώς Γίνεται Η Μετάδοση Των Κονδυλωμάτων;
Τα γεννητικά κονδυλώματα ανήκουν στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και ο κύριος τρόπος μετάδοσής τους είναι η σεξουαλική επαφή με άτομο που έχει μολυνθεί από τον HPV. Όταν το δέρμα ή οι βλεννογόνοι των γεννητικών οργάνων έρθουν σε επαφή με αντίστοιχες περιοχές ενός μολυσμένου ατόμου, ο ιός εισέρχεται στα επιθήλια και μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη. Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι μετάδοσης είναι οι εξής:
● κολπική επαφή
● πρωκτική επαφή
● στοματογεννητική επαφή
● έντονη τριβή της γεννητικής περιοχής με μολυσμένα δάχτυλα
● κοινή χρήση ερωτικών συσκευών (π.χ. sex toys)
● από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τον τοκετό
Πώς Γίνεται Η Διάγνωση
Η αναγνώριση των κονδυλωμάτων που προκαλεί ο HPV είναι απλή όταν αυτά είναι εξωτερικά και η διάγνωσή τους γίνεται συνήθως με γυμνό μάτι ή με τη χρήση μεγεθυντικού φακού. Για κονδυλώματα στην περιοχή του πρωκτού ή του κόλπου, μπορεί να απαιτηθεί ειδική εξέταση όπως ορθοσκόπηση ή κολποσκόπηση (απλή και ανώδυνη εξέταση με χρήση κολποσκοπίου, που χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, για την ανίχνευση παθολογικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου). Επίσης, μπορεί να γίνει τεστ Παπανικολάου, ιστολογική εξέταση ή/και PCR για τον εντοπισμό αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας ή την ταυτοποίηση του υποτύπου HPV που ενέχεται στις βλάβες.
Στους άνδρες, η διάγνωση μπορεί να γίνει με πεοσκόπηση ή ουρηθροσκόπηση, ενώ για κονδυλώματα στον πρωκτό, εφαρμόζεται τεστ ΠΑΠ πρωκτού, όπου λαμβάνεται δείγμα για κυτταρολογικό έλεγχο.
Θεραπεία Κονδυλωμάτων
Δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείφει τον ιό HPV από τον οργανισμό. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπείες που στοχεύουν στις αλλοιώσεις που προκαλεί ο ιός HPV, όπως τα οξυτενή κονδυλώματα και οι προκαρκινικές αλλοιώσεις. Αυτές οι θεραπείες περιλαμβάνουν την αφαίρεση ή την καταστροφή των αλλοιώσεων και οι πιο συνηθισμένες είναι οι ακόλουθες:
● φαρμακευτικές ουσίες (gel ή αλοιφές), όπως η ποδοφυλλίνη και η ιμικιμόδη σε μορφή κρέμας (π.χ. Aldara, Quimodia) για την καταστροφή των κονδυλωμάτων που προκαλεί ο HPV.
● κρυοπηξία: Πρόκειται για μια οικονομική μέθοδο, που δεν απαιτεί αναισθησία, αν και μπορεί να προκαλέσει αποχρωματισμό του δέρματος. Πραγματοποιείται με χρήση ψυχρού αερίου για την κατάψυξη των κονδυλωμάτων, τα οποία έπειτα αποκολλώνται και πέφτουν.
● laser: Η εξάχνωση με διοξείδιο του άνθρακα είναι ιδανική για την καταστροφή των κονδυλωμάτων του HPV χωρίς πόνο ή ουλές, ιδιαίτερα για κονδυλώματα στην ουρήθρα ή στον κόλπο. Η δέσμη laser μπορεί να διοχετευθεί μέσω του κολποσκοπίου και να ελεγχθεί από τον γιατρό με τη χρήση ειδικού μικροχειριστηρίου, ενώ παρατηρεί τις αλλοιώσεις σε μεγέθυνση που προσφέρει το κολποσκόπιο. Έτσι, επιτυγχάνεται η στοχευμένη θεραπεία της αλλοίωσης, χωρίς να προκαλούνται βλάβες στον υγιή ιστό γύρω από αυτήν.
● ηλεκτροδιαθερμία: Πραγματοποιείται με χρήση ηλεκτρικού ρεύματος για να ”κάψει” τα κονδυλώματα και απαιτεί τοπική ή γενική αναισθησία. Πρόκειται για πιο οικονομική μέθοδο συγκριτικά με το laser, αλλά με μεγαλύτερη πιθανότητα για πόνο και ουλές μετά τη θεραπεία.
Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από το ιστορικό της ασθενούς, τον αριθμό και τη θέση των αλλοιώσεων, και πραγματοποιείται από τον εξειδικευμένο γιατρό. Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, συνιστάται να πραγματοποιείται τακτικός έλεγχος, συνήθως κάθε έξι μήνες, καθώς οι υποτροπές είναι ένα συχνό φαινόμενο, αφού δεν υπάρχει θεραπευτική μέθοδος που να εγγυάται την πλήρη εξάλειψη των κονδυλωμάτων. Ενώ καταστρέφονται οι ορατές αλλοιώσεις, ο ιός HPV παραμένει στον οργανισμό και μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση νέων κονδυλωμάτων. Μετά την αφαίρεση των εμφανών κονδυλωμάτων, παραμένουν αόρατες αλλοιώσεις στο δέρμα και στους βλεννογόνους των γεννητικών οργάνων, οι οποίες δεν μπορούν να ανιχνευθούν με το γυμνό μάτι. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να καταστείλει τον HPV, οπότε και οι αόρατες κονδυλωματώδεις αλλοιώσεις θα εξαφανιστούν.
Επίσης, το εμβόλιο κατά του HPV αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην πρόληψη των οξυτενών κονδυλωμάτων, με ποσοστά επιτυχίας άνω του 90%, εφόσον γίνει πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Παράλληλα με τον εμβολιασμό, συνιστώνται και άλλα προληπτικά μέτρα, όπως ο περιορισμός του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων και η προσεκτική επιλογή τους, με τις μονογαμικές σχέσεις να θεωρούνται ιδανικές. Η χρήση προφυλακτικού προσφέρει προστασία περίπου 70% από τη μετάδοση του ιού HPV, ενώ για τις γυναίκες συνιστάται τακτικός έλεγχος με τεστ Παπανικολάου και HPV DNA τεστ, ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα τυχόν προκαρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας.
Ο βραβευμένος μαιευτήρας, χειρουργός γυναικολόγος M.R.C.O.G., C.C.T. Δ. Κολέσκας, διαθέτει εξαιρετική θεωρητική κατάρτιση και πάνω από τρεις δεκαετίες πρακτικής εμπειρίας. Εστιάζοντας στην ανοιχτή επικοινωνία με τις ασθενείς του, προσφέρει υψηλής ποιότητας φροντίδα που βασίζεται σε σύγχρονη επιστημονική γνώση και ιατρική ασφάλεια. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το τι είναι HPV και ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό και προγραμματίσετε την επίσκεψή σας.
