Τι Είναι Η Κύστη Στην Ωοθήκη

Η κύστη στην ωοθήκη είναι ένας σχηματισμός, που μοιάζει με μπαλόνι, το οποίο περιέχει λεπτόρρευστο υγρό, αίμα, βλέννη ή στερεό ιστό. Συνήθως αναπτύσσεται στην ωοθήκη, ενώ σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί στη σάλπιγγα. Οι κύστες στις ωοθήκες ποικίλουν σε μέγεθος, ξεκινώντας από λίγα εκατοστά έως και 20-30 εκατοστά και μπορεί να είναι καλοήθεις, όπως συμβαίνει συχνά σε νεαρές γυναίκες, οριακής κακοήθειας ή ακόμη και καρκινικές. Σε αρκετές περιπτώσεις δεν προκαλούν συμπτώματα και αποτελούν τυχαίο εύρημα κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφήματος. Σε άλλες, ωστόσο, περιπτώσεις, οι κύστες στις ωοθήκες μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως πόνο στην κάτω κοιλία, κατά την περίοδο ή τη σεξουαλική επαφή, καθώς και πίεση στην ουροδόχο κύστη ή στο έντερο, ειδικά αν είναι μεγάλες. Οι επιπλοκές, κυρίως στις μεγαλύτερες κύστες, περιλαμβάνουν τη ρήξη, την εσωτερική αιμορραγία, τη συστροφή της ωοθήκης και τη νέκρωσή της λόγω διακοπής της παροχής αίματος προς αυτή.

Ταξινόμηση Κύστεων Ωοθηκών

Οι κύστες των ωοθηκών ταξινομούνται ως εξής:

●    λειτουργικές κύστες: Πρόκειται για τις πιο συχνές κύστεις στην ωοθήκη που εμφανίζονται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι λειτουργικές κύστες περιλαμβάνουν τις θυλακικές, τις ωχρινικές κύστες και τα ωχρά σωμάτια. Συνήθως προκύπτουν από διαταραχές στα ορμονικά επίπεδα και μπορούν με τη σειρά τους να ενισχύσουν την ορμονική ανισορροπία. Έχουν μέγεθος που κυμαίνεται από 1,5 έως και 5 εκατοστά, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να φτάσουν έως και τα 8 εκατοστά. Συνήθως, οι κύστες αυτές απορροφούνται μέσα σε 4 έως 8 εβδομάδες. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσουν διάφορες δυσκολίες, όπως διαταραχές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο, αίσθημα βάρους στην πυελική περιοχή και δυσφορία κατά τη σεξουαλική επαφή. Επιπλέον, σε περιπτώσεις συστροφής ή ρήξης της κύστης, μπορεί να εμφανιστεί έντονος κοιλιακός πόνος και αιμορραγία, γεγονός που απαιτεί ιατρική παρακολούθηση.

●    καλοήθεις νεοπλασματικές κύστες: Εμφανίζονται λιγότερο συχνά και σε αυτές συγκαταλέγονται κυρίως το καλόηθες κυστικό τεράτωμα (δερμοειδής κύστη), τα κυσταδενώματα και τα ινώματα. Χαρακτηρίζονται από αργή ανάπτυξη και σπάνια μετατρέπονται σε κακοήθεις. Αυτού του τύπου κύστεις στις ωοθήκες συνήθως δεν εμφανίζουν συμπτώματα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση ή πόνο στο περιτόναιο αν ραγούν. Επίσης, δεν εξαφανίζονται με το πέρασμα του χρόνου, και όταν παραμένουν, γίνεται περαιτέρω διερεύνηση με μαγνητική τομογραφία και εργαστηριακή εξέταση καρκινικών δεικτών. Δεν αποκλείεται να χρειαστεί η χειρουργική αφαίρεσή τους, ενώ σε σοβαρότερες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί και η αφαίρεση της αντίστοιχης ωοθήκης.

●    κακοήθεις κύστες: Μια τέτοια κύστη στην ωοθήκη εμφανίζεται πιο συχνά μετά την εμμηνόπαυση, ωστόσο μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε ηλικία.

Κύστες Στις Ωοθήκες & Συμπτώματα

Τα πιο κοινά συμπτώματα των κύστεων στις ωοθήκες περιλαμβάνουν:

●    πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς

●    δυσφορία ή πόνο στην κοιλιά κατά τη σωματική άσκηση, τη σεξουαλική δραστηριότητα ή την αφόδευση

●    αυξημένη ανάγκη για ούρηση

●    αίσθημα ναυτίας

●    φούσκωμα ή αίσθημα βάρους στην κοιλιά

●    καθυστέρηση εμμήνου ρύσεως

Πως γίνεται Η Διάγνωση Για Την Κύστη Στην Ωοθήκη;

Η ανίχνευση των κύστεων των ωοθηκών πραγματοποιείται με λήψη λεπτομερούς ιστορικού και γυναικολογική εξέταση, αλλά η οριστική επιβεβαίωση απαιτεί απεικονιστικές μεθόδους. Το ενδοκολπικό υπερηχογράφημα παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες για το μέγεθος, τη θέση και τα χαρακτηριστικά των κύστεων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί και αξονική ή μαγνητική τομογραφία της πυέλου. Επιπλέον, οι εξετάσεις αίματος μπορούν να περιλαμβάνουν την αξιολόγηση καρκινικών δεικτών, όπως ο CA-125, ο οποίος είναι αυξημένος στο 80% των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο ωοθηκών. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί πως ο ιατρός Δ. Κολέσκας έχει διατελέσει διευθυντής (Consultant) του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Royal Victoria Infirmary, Newcastle, Ηνωμένο Βασίλειο. στο τμήμα παραπομπής και παρακολούθησης κύστεων ωοθηκών, ύποπτων για οριακή κακοήθεια (borderline) ή καρκίνο.
  

Αντιμετώπιση / Θεραπεία

Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για την αντιμετώπιση μιας κύστης στην ωοθήκη γίνεται έπειτα από αξιολόγηση των  αποτελεσμάτων των ανωτέρω εξετάσεων, των συμπτωμάτων, της ηλικίας και της επιθυμίας της γυναίκας, η οποία θα ενημερωθεί πλήρως για τις ενδεχόμενες επιπλοκές που θα έχει η κάθε θεραπευτική προσέγγιση. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν είτε την παρακολούθηση της κατάστασης είτε τη χειρουργική επέμβαση.

Εφόσον η παρακολούθηση (συντηρητική αντιμετώπιση) μιας κύστης στην ωοθήκη συμφωνηθεί αντί της χειρουργικής αφαίρεσής της, αυτή γίνεται με διαδοχικά υπερηχογραφήματα και λήψη καρκινικών δεικτών (εφόσον ενδείκνυνται) ανά 3-4 μήνες, καθώς πολλές από τις κύστες που είναι μικρότερες από 5 εκατοστά, έχουν μόνο υγρό στο εσωτερικό τους (π.χ. ορώδης κύστη) και εντοπίζονται σε νεαρές γυναίκες, εξαφανίζονται μετά το παραπάνω χρονικό διάστημα.

Η χειρουργική αντιμετώπιση της κύστης ωοθήκης πραγματοποιείται κυρίως λαπαροσκοπικά, είτε με κυστεκτομή, όπου αφαιρείται μόνο η κύστη ενώ η ωοθήκη διατηρείται, είτε με εξαρτηματεκτομή, η οποία περιλαμβάνει την αφαίρεση της κύστης μαζί με την ωοθήκη και τη σάλπιγγα, ειδικά σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας ή σε περιπτώσεις ύποπτων βλαβών. Επιπλέον, η ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική προσφέρει μια εναλλακτική λύση με πλεονεκτήματα παρόμοια με αυτά που έχει η παραδοσιακή λαπαροσκόπηση. Ωστόσο, όταν η κύστη είναι πολύ μεγάλη, συνιστάται αφαίρεση με ανοιχτό χειρουργείο (λαπαροτομία).

Μετά την αφαίρεσή της, είναι απαραίτητη η ιστολογική ανάλυση της κύστης για περαιτέρω αξιολόγηση.

Ανάρρωση

Η λαπαροσκοπική τεχνική εξασφαλίζει γρήγορη ανάρρωση και η ασθενής μπορεί την ίδια μέρα να φύγει από το νοσοκομείο και να επιστρέψει στις καθημερινές της δραστηριότητες τις επόμενες ημέρες. Εάν εμφανιστούν ήπιες ενοχλήσεις στις πρώτες 24 ώρες, αρκεί η λήψη απλών παυσίπονων. Ωστόσο, συνιστάται αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας, όπως γυμναστική ή σεξουαλική επαφή, για 10 ημέρες ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε κοιλιακό άλγος ή φλεγμονή. Για τη φροντίδα των μικρών τομών, αρκεί ο καλός αερισμός τους από την 5η μετεγχειρητική ημέρα και μετά, χωρίς να χρειάζεται ειδική κάλυψη.

Συχνές Ερωτήσεις

Φεύγει Η Κύστη Με Την Περίοδο;
 Οι λειτουργικές κύστες στις ωοθήκες συνήθως εξαφανίζονται μόνες τους με την έλευση της περιόδου ή μέσα σε 2-3 κύκλους. Το ίδιο συμβαίνει και με τις κύστες ωχρού σωματίου, οι οποίες συνήθως υποχωρούν με την επόμενη έμμηνο ρύση. Ωστόσο, αν η κύστη είναι μεγάλη ή ανήκει σε άλλη κατηγορία (π.χ. παθολογική), ενδέχεται να μην εξαφανιστεί με την περίοδο και να χρειαστεί ιατρική παρέμβαση.

Το Άγχος Μπορεί Να Προκαλέσει Την Εμφάνιση Μιας Κύστης Ωοθήκης;
 Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες ιατρικές πληροφορίες, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να συνδέουν κύστη ωοθήκης και άγχος, καθώς οι κύστες συνήθως σχηματίζονται λόγω ορμονικών διακυμάνσεων κατά τον εμμηνορροϊκό κύκλο.

Χρειάζεται Να Πάρω Αντιβίωση Για Τη Θεραπεία Μιας Κύστης Ωοθήκης;
Αντιβίωση για κύστη ωοθήκης συνιστάται μόνο σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία μόλυνσης της κύστης.

Ο μαιευτήρας, χειρουργός γυναικολόγος M.R.C.O.G., C.C.T. Δ. Κολέσκας, διαθέτει εξαιρετική θεωρητική κατάρτιση και πάνω από δύο δεκαετίες πρακτικής εμπειρίας στον τομέα της μαιευτικής και γυναικολογίας.

To 2009 εξειδικεύτηκε στην υψηλού επιπέδου λαπαροσκόπηση στο νοσοκομείο Royal Victoria Infirmary, Newcastle, όπου και πραγματοποίησε μεγάλο αριθμό λαπαροσκοπικών επεμβάσεων θεραπείας κύστεων ωοθηκών (κυστεκτομές, εξαρτηματεκτομές). Πιστοποίηση από το Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων – Γυναικολόγων του Ην. Βασιλείου: Benign Gynaecological Surgery: Laparoscopy, R.C.O.G.  (ΛΙΝΚ)

 Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις κύστες ωοθηκών και το κόστος της θεραπείας τους, πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον γιατρό και προγραμματίστε την επίσκεψή σας.